ΤΡΟΥΠΑΚΗΔΕΣ-ΜΟΥΡΤΖΙΝΟΙ

Αποτελεί μια τυπική οχυρωμένη κατοικία καπετάνιου της Έξω Μάνης. Σύμφωνα με το ιδιότυπο διοικητικό σύστημα της βορειοδυτικής (Έξω) Μάνης μέχρι και την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, ο «καπετάνιος» ήταν ο τοπικός άρχοντας μιας ορισμένης περιοχής, την οποία ήλεγχε από το «φρούριό» του. Κάθε «φρούριο» περιλάμβανε οχυρωματικό περίβολο, πολεμικό πύργο, πυργόσπιτο και άλλα βοηθητικά κτήρια. Το συγκρότημα του γένους των Τρουπάκηδων - Μούρτζινων βρίσκεται στην Πάνω Καρδαμύλη, σε φυσικά οχυρό ύψωμα στη νότια όχθη του χείμαρρου Βηρού. Η ανέγερση των πρώτων κτηρίων του συγκροτήματος τοποθετείται στα τέλη του 17ου αιώνα, όταν εμφανίζεται στην περιοχή ο γενάρχης των Μούρτζινων, Μιχαήλ Παλαιολόγος. Με τη σημερινή του μορφή, διαθέτει τρεις περιβόλους και περιλαμβάνει πύργο, τριώροφη οχυρή κατοικία, βοηθητικά κτίσματα και το ναό του Αγίου Σπυρίδωνα. Ο εσωτερικός περίβολος περιλαμβάνει τα βασικά κτήρια διαβίωσης και άμυνας του γένους, δηλαδή την οχυρή κατοικία με το μαγειρείο και τη στέρνα («οντά»), και τον υψίκορμο πολεμόπυργο, ο όποιος ανακατασκευάστηκε το έτος 1808. Το μεσαίο περίβολο καταλαμβάνουν βοηθητικά κτίσματα, μεταξύ αυτών και ελαιοτριβείο. Ο εξωτερικός περίβολος τέλος ταυτίζεται με το τείχος της Πάνω Καρδαμύλης και περικλείει τον Άγιο Σπυρίδωνα, οικογενειακή εκκλησία του γένους των Μούρτζινων.

 

Το οχυρωμένο συγκρότημα των Μούρτζινων – Τρουπάκηδων βρίσκεται σε θέση που εξασφαλίζει στρατηγικά πλεονεκτήματα, όπως το συνδυασμό υψώματος αμυντικού χαρακτήρα με την ύπαρξη φυσικού λιμανιού και αποτελούσε οχυρωμένη κατοικία καπετάνιου της Έξω Μάνης. Η ιστορία του γένους των Τρουπάκηδων – Μούρτζινων χάνεται στο θρύλο. Ο γενάρχης τους Μιχαήλ Παλαιολόγος εμφανίζεται στην περιοχή στα τέλη του 17ου αιώνα, όταν αναγείρονται και τα πρώτα κτήρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μόνη γραπτή μνεία του ονόματος του γίνεται σε επιγραφή κρήνη στην Πάνω Καρδαμύλη, που έκτισε ο γιος του Παναγιώτη το 1734. Σήμερα, στο οχυρό συγκρότημα στεγάζεται Μουσείο – σταθμός ενημέρωσης των επισκεπτών για την πολιτισμική κληρονομιά της Μάνης. Στην οχυρή κατοικία («οντά») του συγκροτήματος φιλοξενείται μόνιμη έκθεση με θέμα «Μανιάτικοι οικισμοί», η οποία περιλαμβάνει πλούσιο εποπτικό υλικό και λίγα χαρακτηριστικά αντικείμενα. Ο ναός του Αγ. Σπυρίδωνα, ο πολεμόπυργος, το ελαιοτριβείο και ο εξωτερικός περίβολος αποκαταστάθηκαν πρόσφατα (2014).

 

1. Εξωτερικός αμυντικός περίβολος - Τοξωτή κεντρική πύλη.

2. Σιδηρουργείο.

3. Πυργόσπιτο (οντάς) / Μουσείο.

4. Μαγειρείο.

5. Στέρνα.

6. Εσωτερικός αμυντικός περίβολος.

7. Πολεμόπυργος.

8. Καμαροσκέπαστο κτίριο βοηθητικών χρήσεων.

9. Ελαιοτριβείο.

10. Μεσαίος αμυντικός περίβολος.

11. Λαχανόκηπος.

12. Ναός Αγίου Σπυρίδωνα.